Duidelijkheid, dialoog en innovatie als bouwstenen voor toekomst landbouw

Sommige media wekken de suggestie dat De Heus, samen met enkele andere bedrijven actief in de agrosector, een rol speelt in de protesten. De Heus heeft in het verleden, samen met andere partijen actief in de agrarische keten, het vreedzame protest in juni 2022 in Stroe ondersteund met een financiële bijdrage. Het doel van de boerenorganisaties sloot op dat moment aan bij ons eigen doel, namelijk om de impact van de stikstofplannen op de politieke agenda te krijgen. Dit is het enige protest waar De Heus een financiële bijdrage aan heeft geleverd.

Uitkoop van boeren is niet de oplossing van het stikstofprobleem

Zoals gezegd begrijpen en delen wij de zorgen van de boeren. De Heus is trots op de Nederlandse agrarische sector en op onze boeren. De sector is toonaangevend in de wereld, zowel qua kwalitatief hoogwaardige voedselproductie als in het telkens weer bedenken van innovatieve en slimme methoden om steeds milieuvriendelijker en diervriendelijker te produceren. De Heus erkent de impact van stikstof op onze leefomgeving en ziet dat we in een, deels politieke en juridische, impasse zitten. De oplossingen die het kabinet kiest, waaronder met name de uitkoop van boeren, vinden wij niet de juiste.

Innovatie als één van de oplossingen

Voor het terugbrengen van de stikstofdepositie onder de kritische depositiewaarde, richt de politiek zich vooral op de reductie van de veestapel. Het reduceren van de veestapel is hiermee een politiek doel op zich geworden en worden andere mogelijke oplossingen te makkelijk op zij geschoven. Net als veel andere ketenpartijen ziet De Heus dat er namelijk ook andere manieren zijn om tot een juiste aanpak en daarmee een toekomstbestendige veehouderij te komen. Wij staan voor innovatieve oplossingen voor het stikstofprobleem in plaats van het (al dan niet gedwongen) uitkopen van boeren. Hier werken wij dagelijks aan en investeren wij veel geld in, samen met wetenschappelijke instituten als de Wageningen University & Research (WUR) en ketenpartners. Er zijn inmiddels meerdere stalsystemen, voermaatregelen en management-initiatieven, waarmee de stikstofemissie significant kan worden teruggebracht. Het is van belang om de potentiële impact van deze innovaties juridisch te borgen. Het is daarom naar onze mening van groot belang om binnen het stikstoffonds meer (financiële) middelen te reserveren om innovaties op het boerenerf mogelijk te maken, om zo het toekomstperspectief van onze boeren en alle andere partijen in onze voedselketen te kunnen versterken. We zien bij veehouders juist de wil om te investeren en bij te dragen aan maatschappelijke opgaven op het gebied van duurzaamheid, klimaat, milieu en dierenwelzijn. Wel moet het langjarig perspectief daarvoor gewaarborgd zijn. Dus niet nu investeren om vervolgens na enkele jaren weer nieuwe regels opgelegd te krijgen, maar investeringen langjarig borgen. Om de investeringen te kunnen dragen en terug te verdienen is het wel belangrijk dat het verdienmodel van boeren op orde is. Er zijn inmiddels meerdere ketenconcepten in de markt die onder andere gebaseerd zijn op het houden van minder dieren en tegelijkertijd leiden tot een beter verdienmodel voor boeren.

Gebied specifieke aanpak in plaats van uniforme aanpak voor alle gebieden

Naast innovatie zijn wij ook een groot voorstander van een gebied specifieke aanpak in plaats van een uniforme aanpak voor alle Natura 2000 gebieden. De verschillen tussen de verschillende Natura 2000 gebieden zijn enorm groot. In veel gebieden is er geen sprake van een stikstof overbelasting door boerenbedrijven. Daarnaast variëren de kenmerken van de verschillende Natura 2000 gebieden, waardoor sommige gebieden veel minder gevoelig zijn voor stikstof.

Stikstofemissie vindt binnen veel sectoren plaats. De pijlen worden echter gericht op de veehouderij. Naar onze mening is het rechtvaardig als alle sectoren een échte evenredige bijdrage leveren. Er zijn veel industriële vervuilers die geen beperkende maatregelen dan wel een deadline opgelegd krijgen.

Meten is weten

Hoewel wij de impact van stikstof op onze leefomgeving erkennen, vinden wij de huidige methodiek om deze impact vast te stellen niet leidend mag zijn voor de inrichting van beleid. Binnen de huidige methodiek wordt door het RIVM slechts in beperkte mate gemeten. Voor de Natura 2000 gebieden is de stikstof depositie gebaseerd op een model en daarmee een aanname. De voorspelbaarheid en nauwkeurigheid van dit model zijn om verschillende redenen in twijfel te trekken (het is bijvoorbeeld onduidelijk over welke afstand stikstof zich verspreid of wat de bron is van de stikstof die neerslaat). Daarom pleiten wij ervoor om beleid niet te baseren op de uitkomsten van een model en daarmee aannames, maar op waarnemingen naar de mate waarin (bepaalde) flora en fauna voorkomen in bepaalde gebieden. Om vervolgens de gebied specifieke Natura 2000 aanpak daarop af te stemmen. Ook vinden wij het belangrijk dat deze discussie niet alleen over stikstof en boeren gaat, maar breder moet worden getrokken en ook moet gaan over andere zaken die impact hebben op de staat van de natuur, zoals droogte (waterbeheer) en de impact van recreatie.

Daarnaast is het voor de overheid van belang om helder te zijn over de impact van stikstof. Zo is er een onderzoek van het ministerie van Financiën openbaar gemaakt, waarin staat dat ook wanneer de gehele veehouderij in Nederland wordt opgekocht, er nog steeds op basis van modellen een overbelasting (op basis van het overschrijden van de kritische depositiewaarde) is in bijna heel Nederland. De Heus zou graag zien dat er helder en eenduidig gecommuniceerd wordt en alle onderzoeken hierin meegenomen worden, zodat vanuit een wetenschappelijke basis beleid gemaakt kan worden en niet op basis van modellen, emotie of politieke voorkeur.

Constructieve dialoog

Nu het onderwerp hoog op de politieke agenda staat, kiezen wij ook het pad van de constructieve dialoog. Om deze reden is De Heus, via de brancheorganisatie Nevedi, aan tafel geschoven om samen met andere (boeren) partijen en het kabinet te overleggen om tot overeenstemming te komen over een Landbouwakkoord. Via deze weg behartigen wij onze belangen en de belangen van onze klanten, de boeren. De directeur van De Heus Nederland speelt als voorzitter van het Nevedi een belangrijke rol in dit proces.

Brug slaan tussen veehouderij en maatschappij

Wij vinden het belangrijk om zoveel mogelijk Nederlanders kennis te laten maken met alle facetten van het boerenbedrijf. Dit doen we op een positieve, laagdrempelige manier met ons internationale educatieprogramma ‘De Heus Kidzz’ en een tv-programma als ‘Wie de boer niet kent’. Onze klanten werken hier graag aan mee, omdat zij trots zijn op hun bedrijf, zij de kloof tussen stad en platteland willen verkleinen en hiermee mensen een kijkje in het boerenleven willen geven.