Ketose bij rundvee
Wat kan jij doen voor je vee?
Wat is ketose bij rundvee?
Ketose is een veelvoorkomende stofwisselingsstoornis bij melkvee, die vooral in de eerste weken na het afkalven voorkomt. Deze aandoening ontstaat wanneer een koe meer energie nodig heeft dan ze via voer binnenkrijgt. Om dit tekort aan te vullen, begint haar lichaam vetreserves af te breken, waarbij ketonen zoals aceton worden geproduceerd. Deze ketonen komen in het bloed en de urine terecht wat bij te hoge concentraties leidt tot ketose. Op deze pagina bespreken we de oorzaken, gevolgen en preventieve maatregelen van deze aandoening.
Wat zijn de oorzaken van ketose bij rundvee?
Ketose ontstaat door een negatieve energiebalans, vooral in de vroege lactatieperiode. Wanneer een koe meer energie nodig heeft dan ze via haar voer binnenkrijgt, breekt haar lichaam vetreserves af, wat leidt tot de productie van ketonen. Onvoldoende energie-inname en overgewicht zijn belangrijke oorzaken, aangezien vetreserves sneller worden afgebroken.
Daarnaast kunnen stressvolle situaties zoals transport en gezondheidsproblemen de energiebalans verstoren. Ongebalanceerde voeding, voornamelijk een tekort aan koolhydraten, vergroot ook de kans op ketose. Hoogproductieve koeien, koeien met een hoge lichaamsconditiescore, en koeien die tijdens de droogstand onvoldoende gevoerd zijn, lopen extra risico. Eerdere episodes van ketose of andere stofwisselingsstoornissen maken koeien gevoeliger voor toekomstige energietekorten.
Het begrijpen van deze oorzaken en risicofactoren helpt veehouders ketose effectief te voorkomen en te beheren, wat essentieel is voor de gezondheid en productiviteit van hun kudde.
Hoe ontdek je ketose bij rundvee?
Het opsporen van ketose kan op verschillende manieren gebeuren. Koeien met ketose vertonen vaak duidelijke klinische symptomen zoals verminderde eetlust, gewichtsverlies, verminderde melkproductie en een doffe vacht. Daarnaast kan de koe ook abnormale bewegingen of gedragsveranderingen vertonen door zenuwsymptomen. Gedragsveranderingen kunnen onder meer bestaan uit lusteloosheid, verminderde interactie met de kudde en onregelmatige bewegingen. Koeien met ketose kunnen bijvoorbeeld ongecoördineerd lopen, moeite hebben met opstaan, of juist overmatig rusteloos zijn. Soms vertonen ze ook symptomen van nervositeit, zoals frequent likken of bijten in niet-voedselobjecten, en onregelmatig kauwen.
Om zeker te zijn of de koe aan ketose lijd zijn bloed- en urinetests effectieve methoden om de diagnose te bevestigen, omdat hiermee de hoeveelheid ketonlichamen kan worden gemeten. Het gebruik van teststrips maakt deze tests snel en eenvoudig uit te voeren. Een alternatieve methode is het meten van de ketonen in melk..
Ontvang onze nieuwsbrief
Wil je ook een van de digitale nieuwsbrieven van De Heus ontvangen? Wij houden je graag op de hoogte met relevante informatie uit jouw sector.
Wat zijn de gevolgen van ketose bij rundvee?
Ketose kan ernstige gevolgen hebben voor zowel de koe als de veehouder. Koeien met ketose produceren minder melk, wat direct invloed heeft op de inkomsten. Daarnaast kan ketose leiden tot andere gezondheidsproblemen zoals verzwakte weerstand, leververvetting en een verhoogd risico op andere stofwisselingsziekten. Koeien met ketose hebben vaak problemen met vruchtbaarheid, wat kan leiden tot langere tussenkalftijden en extra kosten voor reproductie. Naast dierenleed kunnen deze factoren samen aanzienlijke financiële verliezen veroorzaken.
Hoe kan je ketose voorkomen?
Het voorkomen van ketose is essentieel voor een gezonde kudde en een rendabele melkproductie. Goede voeding speelt hierbij een cruciale rol. Zorg voor een gebalanceerd rantsoen met voldoende energie, vooral in de vroege lactatieperiode. Overleg met een van onze veevoedingsspecialisten kan hierbij helpen. Het is hierbij ook belangrijk om de lichaamsconditie van koeien goed in de gaten te houden, vooral in de droogstand en vroege lactatie, en overgewicht te vermijden.
Daarnaast is het belangrijk om stressvolle situaties voor de koeien, zoals transport en plotselinge veranderingen in hun omgeving te vermijden. Ook regelmatige controles van bloed, urine of melk kunnen helpen om ketose vroegtijdig te detecteren en snel in te grijpen. Ten slotte is het belangrijk dat alle medewerkers op de hoogte zijn van de symptomen van ketose en weten hoe ze moeten handelen bij een vermoeden van ketose.
Hulp nodig?
Samen met De Heus sta jij er niet alleen voor. Neem contact op een van onze specialisten voor advies over ketose bij rundvee.
Jurrien Hummel
Rundveespecialist