Leververvetting bij rundvee
Wat kan jij doen voor je vee?
Wat is Leververvetting bij rundvee?
Leververvetting bij rundvee, ook bekend als hepatische lipidosis, is een aandoening waarbij er een overmatige ophoping van vet in de levercellen plaatsvindt. Dit kan de normale leverfunctie verstoren en leidt vaak tot gezondheidsproblemen bij de koeien.
Wat zijn de oorzaken van leververvetting bij rundvee?
Leververvetting ontstaat voornamelijk door een negatieve energiebalans, wat betekent dat de koe meer energie verbruikt dan ze binnenkrijgt via haar voeding. Dit komt vaak voor bij melkkoeien in de vroege lactatieperiode, wanneer hun energiebehoefte hoog is maar hun voeropname nog niet op peil is.
Een belangrijke oorzaak is het onvoldoende verstrekken van energie- en eiwitrijke voeding tijdens deze cruciale periode. Koeien die te vet zijn bij afkalven, hebben een hoger risico op leververvetting omdat ze eerder hun vetreserves aanspreken om aan de energiebehoefte te voldoen. Dit kan leiden tot een overmatige afbraak van vetweefsel en een opeenhoping van vet in de lever.
Daarnaast spelen omgevingsfactoren zoals stress een rol. Stress kan veroorzaakt worden door slechte huisvesting, verplaatsingen, ziekten en sociale rangorde binnen de kudde. Ook genetische factoren kunnen bijdragen aan de vatbaarheid van een koe voor leververvetting. Koeien met een genetische aanleg voor hoge melkproductie lopen een groter risico.
Hoe ontdek je leververvetting bij rundvee?
Het tijdig opsporen van leververvetting is cruciaal voor het beheersen en behandelen van de aandoening. De symptomen zijn vaak subtiel en kunnen gemakkelijk worden gemist in een drukke stalomgeving. Enkele van de meest voorkomende tekenen zijn verminderde eetlust, gewichtsverlies en een daling in melkproductie. Deze koeien kunnen lusteloos en minder actief zijn, en soms hebben ze gele slijmvliezen (geelzucht) als gevolg van een verhoogd bilirubinegehalte in het bloed.
Een nauwkeurige diagnose vereist vaak aanvullende onderzoeken. Bloedtests kunnen helpen bij het opsporen van verhoogde niveaus van leverenzymen, die een aanwijzing kunnen zijn voor leverschade. Daarnaast kunnen bloedtests ketonen meten, wat een indicatie is van vetafbraak. In sommige gevallen is een leverbiopsie noodzakelijk om de mate van vetophoping in de levercellen te bevestigen. Het is ook belangrijk om regelmatig de lichaamsconditiescore (BCS) van de koeien te controleren, aangezien een te hoge of te lage BCS een risicofactor kan zijn voor leververvetting.
Ontvang onze nieuwsbrief
Wil je ook een van de digitale nieuwsbrieven van De Heus ontvangen? Wij houden je graag op de hoogte met relevante informatie uit jouw sector.
Wat zijn de gevolgen van leververvetting bij rundvee?
Ketose kan ernstige gevolgen hebben voor zowel de koe als de veehouder. Koeien met ketose produceren minder melk, wat direct invloed heeft op de inkomsten. Daarnaast kan ketose leiden tot andere gezondheidsproblemen zoals verzwakte weerstand, leververvetting en een verhoogd risico op andere stofwisselingsziekten. Koeien met ketose hebben vaak problemen met vruchtbaarheid, wat kan leiden tot langere tussenkalftijden en extra kosten voor reproductie. Naast dierenleed kunnen deze factoren samen aanzienlijke financiële verliezen veroorzaken.
Hoe kan je ketose voorkomen?
Leververvetting kan ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid en productiviteit van de koeien. Het meest directe effect is een verminderde melkproductie, aangezien de lever een cruciale rol speelt in de energievoorziening en metabolisme. Koeien met leververvetting hebben vaak een lagere melkproductie, wat economische verliezen voor de veehouder met zich meebrengt.
Naast een verminderde melkproductie, heeft leververvetting ook invloed op de vruchtbaarheid van de koeien. Koeien met deze aandoening kunnen langere tussenkalftijden hebben en minder goed reageren op inseminatie. Dit kan resulteren in een lagere voortplantingsefficiëntie en hogere kosten voor de veehouder.
Een ander gevolg is een verhoogd risico op secundaire infecties en andere metabole aandoeningen. Koeien met leververvetting zijn vatbaarder voor ziektes zoals ketose, melkziekte (hypocalciëmie), en verteringsproblemen. In ernstige gevallen kan leververvetting leiden tot leverfalen en de dood van de koe. Deze complicaties maken het des te belangrijker om leververvetting tijdig te herkennen en te behandelen.
Hulp nodig?
Samen met De Heus sta jij er niet alleen voor. Neem contact op een van onze specialisten voor advies over leververvetting bij rundvee.
Jurrien Hummel
Rundveespecialist