Pensverzuring bij rundvee
Wat kan jij doen voor je vee?
Wat is hittestress bij rundvee?
Pensverzuring is een aandoening bij rundvee waarbij de pH-waarde in de pens (de eerste maag van een koe) te laag wordt. Normaal gesproken heeft de pens een pH-waarde tussen de 6 en 7. Bij pensverzuring daalt deze waarde onder de 5,5. Dit komt door de ophoping van zuren, voornamelijk melkzuur, wat resulteert in een zure omgeving in de pens. Deze aandoening kan ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid en de productiviteit van de koeien.
Wat zijn de oorzaken van pensverzuring bij rundvee?
De belangrijkste oorzaak van pensverzuring is een onevenwichtig dieet. Wanneer koeien te veel gemakkelijk verteerbare koolhydraten, zoals granen en krachtvoer, eten zonder voldoende vezelrijk ruwvoer, ontstaat er een overmatige productie van zuren in de pens. Dit komt omdat de snelle afbraak van deze koolhydraten leidt tot een toename van melkzuurbacteriën, die de pH-waarde verlagen.
Daarnaast kunnen plotselinge veranderingen in het dieet of het voerschema bijdragen aan de ontwikkeling van pensverzuring. Bijvoorbeeld, wanneer koeien na een periode van grazen plotseling worden overgezet op een dieet rijk aan krachtvoer, kan dit een schok voor hun spijsverteringsstelsel veroorzaken. Ook het voeren van slecht gefermenteerde kuilvoer of bedorven voedsel kan pensverzuring bevorderen.
Andere factoren zoals stress, ziekten en een slechte voeropname spelen ook een rol. Koeien die gestrest zijn, bijvoorbeeld door transport of slechte huisvesting, kunnen een verminderde eetlust hebben, wat leidt tot onregelmatige voedselopname en een verhoogd risico op pensverzuring. Bovendien kunnen bepaalde ziekten, zoals klauwproblemen, die de beweging en dus de voeropname van koeien beperken, ook bijdragen aan het probleem.
Hoe ontdek je pensverzuring bij rundvee?
Het tijdig herkennen van pensverzuring is cruciaal voor de gezondheid van je vee. Enkele symptomen zijn verminderde eetlust, gewichtsverlies, een doffe vacht en diarree. Koeien kunnen ook tekenen van ongemak vertonen, zoals veel liggen en herkauwen of minder melk produceren. Bij ernstige gevallen kan de koe zwakke of onregelmatige bewegingen vertonen.
Daarnaast kunnen subtiele gedragsveranderingen wijzen op pensverzuring, zoals een toename in onrustig gedrag. Een verminderde eetlust en een verandering in de consistentie van de mest zijn vaak de eerste waarneembare tekenen. Het meten van de pH-waarde van de pensinhoud, bijvoorbeeld door een pensmonster te nemen met behulp van een sonde, is de meest directe methode om pensverzuring te diagnosticeren.
Ontvang onze nieuwsbrief
Wil je ook een van de digitale nieuwsbrieven van De Heus ontvangen? Wij houden je graag op de hoogte met relevante informatie uit jouw sector.
Wat zijn de gevolgen van pensverzuring bij Rundvee?
Pensverzuring kan leiden tot een reeks gezondheidsproblemen bij rundvee. Deze omvatten verminderde voedselopname en gewichtsverlies, wat de algehele productiviteit van het dier beïnvloedt. Langdurige pensverzuring kan ook schade aan de penswand veroorzaken, wat kan leiden tot secundaire infecties en ontstekingen. Daarnaast wordt de beschadigde penswand wordt doorlaatbaar voor bacteriën en toxines, wat kan resulteren in een verhoogd risico op leverabcessen en andere systemische infecties.
In ernstige gevallen kan pensverzuring zelfs leiden tot systemische acidose, een aandoening waarbij de zuurgraad van het bloed abnormaal laag wordt. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor de organen en kan uiteindelijk levensbedreigend zijn. Koeien die aan systemische acidose lijden, kunnen symptomen vertonen zoals zwakte, onregelmatige ademhaling en in extreme gevallen coma of dood.
Tenslotte kunnen koeien met chronische pensverzuring minder vruchtbaar zijn en een lagere melkproductie hebben. De verminderde voeropname en gewichtsverlies beïnvloeden de energiebalans van de koe, wat kan leiden tot een verminderde reproductieve efficiëntie. De melkproductie wordt ook negatief beïnvloed door de verminderde voedingsstoffenopname en de algehele slechte gezondheid van het dier.
Hoe kan je pensverzuring voorkomen?
Het voorkomen van pensverzuring begint met een goed uitgebalanceerd dieet. Zorg ervoor dat je rundvee voldoende vezelrijk ruwvoer krijgt om de vertering te bevorderen en de pH-waarde van de pens stabiel te houden. Vermijd plotselinge veranderingen in het dieet en voer regelmatig kleine hoeveelheden krachtvoer in plaats van grote hoeveelheden in één keer. Daarnaast is het belangrijk om de algehele gezondheid en welzijn van je vee te monitoren en stressfactoren te minimaliseren. Het is ook nuttig om regelmatig de pens-pH-waarde te controleren, vooral als je veranderingen in het dieet doorvoert.
Hulp nodig?
Samen met De Heus sta jij er niet alleen voor. Neem contact op een van onze specialisten voor advies over pensverzuring bij rundvee
Jurrien Hummel
Rundveespecialist