Bevat het rantsoen voor jouw varkens voldoende vezels?
Een witte of een bruine boterham. Vraag het een willekeurige diëtist of voedingsdeskundige en het antwoord laat zich raden. Wit brood is goed en past gewoon in een gezond dieet, maar in de meeste gevallen wordt toch de voorkeur gegeven aan volkorenbrood dat rijker is aan voedingsvezels. Als er dan nog wat noten, pitten of zaden inzitten, die het geheel nog vezelrijker maken en structuur geven, worden de voedingsdeskundigen vaak nog enthousiaster. Als varkens qua vertering vergelijkbaar zijn met de mens, dan moeten we daar toch wat mee doen.
Vezels zijn belangrijk voor het verteringsproces
De grote vraag is, waarom zijn vezels belangrijk? In de maag begint het voer aan de eerste verteringstap, de eiwitvertering. Dit gebeurt in een zuur milieu. De ingang van de maag is hiertegen niet goed bestand en kan door het maagzuur aangetast worden (maagzweren). Een vastere massa in de maag helpt dit voorkomen. Een juiste vezelstructuur zorgt ervoor dat de maaginhoud niet door de hele maag heen klotst.
Na de maag wordt de pH verhoogd en komt het voedsel in de dunne darm. Daarin worden vet, zetmeel, mineralen en eiwitten omgezet en opgenomen door het lichaam. De passagesnelheid, belangrijk voor de juiste en volledige vertering, wordt mede geregeld door vezels die hier niet verteerd worden. Te snel betekent diarree, te langzaam is verlies aan groei. Als laatste stap in het omzettingsproces van het voer naar opneembare energie en nutriënten, komt het voer in de dikke darm waar niet verteerbare celstof bacterieel gefermenteerd kan worden. Er worden essentiële (vet)zuren gevormd, die enerzijds de darmen beschermen, maar anderzijds ook zorgen voor extra energie. Ook hier geldt dat de passagesnelheid juist gereguleerd moet worden, mede met behulp van vezels.
Dikke darm vaak vergeten
Er is met varkensvoeding in het verleden vaak te weinig gekeken naar deze verschillende stappen. Alles werd vooral fijn gemalen om de vertering (in de dunne darm) te ondersteunen. Het voer ging, en gaat soms nog, te snel door de darmen om deze goed hun werk te laten doen.
Structuur in brijvoer
Het aanbieden van voldoende structuur is nog lastiger bij het gebruik van bijproducten. Natte bijproducten bevatten nauwelijks de benodigde vezels en structuur die we in het rantsoen willen hebben. Vaak is de op brijvoerbedrijven aanwezige techniek onvoldoende geschikt om de droge grondstoffen de juiste structuur mee te geven. Je kunt dan eigenlijk alleen nog vanuit het aanvullend voer de nodige structuur realiseren.
Matrix-Wals-Technologie van De Heus
Afgelopen jaren is veel onderzoek uitgevoerd naar en praktische ervaring opgedaan met meer structuur in het voer. Beide reguliere varkensvoer fabrieken van De Heus zijn, na de investering in Veghel in maart 2020, uitgerust met de Matrix-Wals-Technologie om een specifiek gedeelte van de grondstoffen van het (aanvullend) voer te walsen. Daarmee kunnen we de benodigde structuur aan het voer geven voor een optimale maag- en darmgezondheid en het beter functioneren van de varkens. Dit is voor brijbedrijven visueel te maken met de door De Heus ontwikkelde Structuur-Index-Brijvoer, zoals hierboven is weergegeven.
