Met bedrijfsplan naar betere resulaten varkensbedrijf

Het opstellen en vervolgens uitvoeren van een bedrijfsplan levert bijna altijd verbeteringen op. Of het nu gaat om het aantal biggen per zeug, de voederconversie of de gezondheid van de dieren. Ronald Tibbe raadt varkenshouders daarom aan om eens te sparren of de opstelling van zo’n plan meerwaarde heeft voor hun eigen bedrijf. “Het maken van een bedrijfsplan, met daarin de bevindingen, concrete doelen en acties, stimuleert alle betrokkenen. De neuzen staan dan in dezelfde richting, samen vooruit. Als de doelen worden gehaald en de technische resultaten verbeteren, dan is dat goed voor de teamgeest.” Tibbe is verkoopleider bij de sector varkenshouderij. Hij geeft leiding aan een team en begeleidt zelf ook een aantal klanten. Het maken van bedrijfsplannen is steeds vaker onderdeel van gesprek als het gaat over het realiseren van doelen. Het werkgebied van zijn team omvat het deel van Nederland ten noorden van de grote rivieren.

Middel, geen doel

Een bedrijfsplan is een middel en geen doel op zich, benadrukt hij. In een aantal stappen wordt het plan gemaakt. De wens van de ondernemer staat altijd centraal. “Maar we kijken dan wel samen of de doelen van de ondernemer op het betreffende bedrijf uitvoerbaar zijn. Zo voorkom je teleurstellingen. Vooruitgang in kleine stappen is ook vooruitgang.”

De actuele situatie op het bedrijf

De eerste stap is het goed in beeld brengen van de actuele situatie op het bedrijf. Dat gebeurt tijdens een uitgebreid bedrijfsbezoek. De feiten worden op een rij gezet. “Daarbij gaat het om drie factoren: gezondheid, voeding en management. Die factoren zijn verweven met elkaar, ze grijpen op elkaar in. Als de gezondheid van de vleesvarkens of zeugen niet optimaal is, dan is het de vraag of verbeteringen haalbaar zijn via het voerspoor.”

Voorbeeld: dekmanagement

Hij noemt een voorbeeld: een zeugenhouder wil het aantal biggen per zeug per jaar omhoog brengen, maar uit de bedrijfsanalyse blijkt dat de ondernemer onvoldoende tijd heeft voor het dekmanagement. “In dit voorbeeld is arbeid de bottleneck. Het doel, meer biggen, is waarschijnlijk alleen haalbaar door het dekmanagement uit te besteden. Daarom zoomen we altijd in op de driehoek gezondheid, management en voeding.”

Wat is het doel en hoe komen we daar?

Tijdens de tweede stap wordt de gewenste situatie in kaart gebracht. Daarbij gaat het meestal om doelen die in een tijdbestek van één jaar gerealiseerd kunnen worden. De haalbaarheid van de doelen is een belangrijk onderdeel van het overleg met de varkenshouder. Vervolgens, de derde stap. Daarin worden de concrete acties vastgelegd, inclusief de wijze van monitoring. Tibbe: “Bij deze bedrijven zijn wij als voerleverancier betrokken en daarom kunnen wij veel kengetallen op afstand monitoren. Bovendien hebben wij verschillende instrumenten beschikbaar om tussentijds feiten te verzamelen, bijvoorbeeld met behulp van de geboorte- of de biestscan. Zo nodig adviseren we de maatregelen uit het bedrijfsplan bij te stellen.”

Meer partijen betrokken

Bij de opstelling van het plan zijn vaak meerdere partijen betrokken. De bedrijfsleider en, als die er zijn, de medewerkers van de ondernemer, want zij zijn in belangrijke mate verantwoordelijk voor de uitvoering van de acties. Als de gezondheid van de varkensstapel niet op orde is, wordt de dierenarts erbij gehaald. “Als je zo’n plan gezamenlijk opstelt, kun je ook afspreken wie welke maatregelen neemt. Dan wordt de uitvoering een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Vergelijk maar met een topschaatser, die wint alleen een gouden medaille als coach, fysiotherapeut, diëtist en schaatser eendrachtig samenwerken aan hetzelfde doel.”

Bijscholing

De Heus wil het rendement op de bedrijven verbeteren. Dat vraagt om een hoog kennisniveau bij de buitendienstmedewerkers. “Daarom krijgen de medewerkers doorlopend bijscholing en bespreken we de bedrijfsplannen in ons team. Zo blijven we in staat om onze klanten deskundig advies te geven.”