Omschakelen naar biologische varkenshouderij
Mede door de al jaren hoge opbrengstprijzen voor biologische varkens, staat deze kleine sector in de belangstelling van reguliere ondernemers. Vooral varkenshouders die niet kunnen of willen opschalen, kunnen met een relatief klein bedrijf toch een goed inkomen behalen. Gesloten bedrijven hebben binnen de huidige concepten duidelijk de voorkeur. De markt wordt door de afnemers van het biologische vlees sterk gereguleerd. Hierdoor wordt een markt gecreëerd die voor beide partijen in balans is met acceptabele prijzen.
Past het?
Dit betekent wel dat het opstarten van een biologische varkenshouderij niet vanzelfsprekend is. Niet alleen moet het bedrijf er geschikt voor zijn en moet het financieel kunnen, ook moet het bij de ondernemer passen. Door de omvang van de sector zijn de mogelijkheden om van leverancier te wisselen namelijk beperkt. En dat geldt ook voor de handel in biggen en vleesvarkens. Bovendien is er meer transparantie rondom de opbrengstprijzen. Het is dus belangrijk dat de ondernemersmentaliteit en de motivatie van de varkenshouder daarop aansluiten om succesvol te zijn als biologische varkenshouder.
Extra eisen
De eisen voor biologische productie staan onder toezicht van SKAL. Marktpartijen kunnen aanvullende eisen stellen. De belangrijkste eisen zijn gebaseerd op de huidige wetgeving. Bij het intake-gesprek is het belangrijk een goede planning te maken van de te nemen stappen. Of je als biologische varkenshouder kunt deelnemen, wordt vaak pas op langere termijn duidelijk. Een concreet plan van aanpak is nodig voor de financiering, de tijdsplanning en de vergunningaanvraag. Een financieringsplan maakt duidelijk waar de ondernemer staat na het omschakelen en ook de bouw-, renovatie- en opstartkosten worden in het bedrijfsplan meegenomen. Wanneer gebleken is dat de overstap naar biologisch financieel haalbaar is, dan is het aanmelden bij een van de marktpartijen een eerste stap.
Ligruimte is belangrijk
Varkens liggen het grootste deel van hun tijd en willen dat het liefst in gezelschap van andere varkens en in een rustige omgeving doen. De oppervlakte van de ligruimte moet dus voldoende zijn, zodat alle varkens tegelijk kunnen liggen. Ook moet de inrichting van de ligruimte zodanig zijn dat de dieren rustig en onverstoord kunnen liggen. De ligruimte moet daarom gescheiden zijn van andere ruimtes in de stal waarin bijvoorbeeld wordt gegeten of gespeeld door andere varkens.
Rugdekking en overzicht zijn ook belangrijk voor de ligruimte, zodat de dieren als ze rusten niet vanuit onverwachte hoek aangevallen of lastiggevallen kunnen worden door soortgenoten of verzorgers. Om ervoor te zorgen dat het varken comfortabel kan liggen, moet de ondergrond in de ligruimte droog en niet te hard zijn. Tegelijkertijd moet deze voldoende grip bieden, zodat het varken normaal kan opstaan en gaan liggen. Om te voorkomen dat het varken zich verwondt bij het opstaan of liggen, moet de ondergrond in de ligruimte ook weer niet te glad zijn of scherpe randen hebben.
Mestgedrag
Een optimale afstemming op het mest- en liggedrag van de dieren kan veel ellende met hokbevuiling voorkomen. Daarbij zijn de verhoudingen in de lengte en breedte van het hok bepalend waar de stroruimte en de uitloop wordt gesitueerd. Stro en mestputten zijn geen goede combinatie. Een juiste situering met stro-kering kan veel problemen voorkomen.
Vergunningen voor biologische varkenshouderij
De vergunningaanvraag voor een biologische varkenshouderij heeft als voordeel dat met uitzondering van de provincie Noord-Brabant er geen emissiebeperkende eisen gelden. Omdat er geen landelijk erkende emissiearme systemen zijn voor de biologische houderij mag nog gebruik gemaakt worden van de traditionele stalsystemen. In de verordening natuur van de provincie Noord- Brabant is een streefreductie opgenomen van 40 procent. Toepassing van mest-waterkanaal en verdunning van mest zijn hierbij praktische oplossingen. Verder reducerende maatregelen, zoals luchtwassers staan haaks op de eisen van Skal.
Werkplezier
Het omschakelen naar een biologische varkenshouderij is niet voor iedereen weg-gelegd. Er moeten heel veel puzzelstukjes op hun plaats vallen om het te realiseren. Maar als het uiteindelijk allemaal gelukt is, dan zijn de toekomstperspectieven positief. En niet alleen technisch en financieel, maar zeker ook wat betreft werkplezier. Want varkens die lekker buiten rondscharrelen, of binnen tevreden in het stro liggen, wie kan daar nou niet van genieten?