Opmars naar het quotumloze tijdperk
Na meer dan 30 jaar melkquotum is de melkveehouderij in het quotumloze tijdperk aangekomen. Er zijn veehouders die 1 april 2015 ‘bevrijdingsdag’ hebben genoemd. We praten er over met Geert en Jennie van Zoelen uit Ommeren. Samen runnen ze het gezinsbedrijf met drie tieners, die als het nodig is bijspringen.
Nu er meer melk geleverd mag worden zonder extra quotumkosten, hebben Geert en Jennie al in een vroeg stadium keuzes gemaakt om de genetische capaciteit van de koeien nog beter te benutten en een hogere arbeidsefficiëntie in kilo melk per gewerkt uur te kunnen realiseren. De plannen en de voorbereiding zijn eigenlijk al gestart vanaf het moment dat duidelijk werd dat het melkquotum zou verdwijnen.
Eerst groei in grond dan in de stal
Het ouderlijke bedrijf van Geert is in de periode 1991 tot 1998 gegroeid van vier naar zeven ton melkquotum. Vanaf die tijd is er bewust meer geïnvesteerd in grond in plaats van in melkquotum en is het bedrijf onder andere door aankoop van grond van de buurman gegroeid van 28 naar 78 hectare. Omdat een gedeelte van de grond niet nodig was voor de eigen ruwvoervoorziening, is dit weer verhuurd aan een kweker van laanbomen. Op deze manier brengt het toch geld op.
Vanaf het moment dat in 2006 door minister Veerman werd aangekondigd dat het melkquotum zou verdwijnen zijn Geert en Jennie gaan nadenken welke stappen en keuzes ze zouden willen maken als het moment daar zou zijn. Groeien van 90 naar 180 koeien, en op termijn naar 240 koeien, is het uitgangspunt. Dat hier een nieuwe stal voor moest komen was wel duidelijk. Een stal waar alles afgestemd wordt op koecomfort, passend bij zeer hoog productieve koeien. Samen met mij als rundveespecialist van de voerleverancier hebben we onze ervaringen gedeeld en is er een opzet van de nieuwe stal gemaakt, die afgestemd is op de eisen voor hoog productief melkvee. Daarnaast is Geert er ook veel op uit geweest om bedrijven te bekijken zowel in Nederland als in Denemarken en Italië.
Groeien van 90 naar 180 koeien, en op termijn naar 240 koeien, is het uitgangspunt
Comfort en management hand in hand
Geert: “In oktober 2014 zijn we gestart met graven en bouwen en eind februari kon er gemolken worden in de nieuwe stal waar nu drie melkrobots en een automatisch voersysteem veel werk doen. De stal voldoet tevens aan de eisen om in aanmerking te komen voor IDS (Integraal Duurzame Stallen) subsidie”. Er wordt bij de familie Van Zoelen al 45 jaar met Holstein gefokt met een huidige melkproductie van 9.500 kilo per koe. Genetisch kunnen de koeien op een gezonde manier zeker 11.000 kilo melk produceren als het comfort en management er maar naar is, daar is Geert van overtuigd. De nieuwe stal zal hier zeker aan bijdragen evenals de keuzes die zijn gemaakt om vaker te melken en de rantsoenen nog beter te optimaliseren. Geert: “Nu het melkquotum voorbij is, sturen we vooral op saldo per koe in plaats van saldo per 100 kilo melk en op arbeidsefficiëntie in kilo melk per gewerkt uur. Het moet top zijn voor hoogproductieve koeien die 11.000 kilo melk produceren!”
Nu het melkquotum voorbij is, sturen we vooral op saldo per koe in plaats van saldo per 100 kilo melk en op arbeidsefficiëntie in kilo melk per gewerkt uur
Bewuste keuzes die gemaakt zijn
» Hoogproductieve dieren minimaal drie keer daags melken
Hoogproductieve koeien moet je minimaal drie keer per dag melken. Omdat Geert en Jennie het bedrijf zoveel mogelijk zelf willen runnen, en niet drie keer per dag in de melkstal willen staan, is er bewust gekozen voor automatisch melken.
» Automatisch voeren voor maximale drogestofopname aan het voerhek
Voor een gezonde koe en een hoge melkproductie is het een must om een optimaal uitgebalanceerd rantsoen te verstrekken. De koeien krijgen nu vier keer per dag gemengd voer dat acht keer per dag wordt aangeschoven met een automatisch voersysteem. Hierdoor is er een maximale drogestofopname aan het voerhek. Na enkele weken is door Geert ingesteld dat het voer ‘s nachts vaker automatisch wordt aangeveegd. Dit heeft er in geresulteerd dat de koeien verdeeld over 24 uur duidelijk meer ruwvoer opnemen.
» Extra koecomfort voor melk- en kalfkoeien
Melkkoeien liggen in zandboxen voor een maximaal ligcomfort. De boxen worden met een automatisch systeem gevuld zodat dit weinig arbeid vraagt. De droge koeien komen drie weken vóór het kalven in een zandhok in plaats van een strohok. Hierdoor blijven de koeien schoner en is er een lagere besmettingsdruk voor de uiergezondheid. De laatste één à twee dagen vóór het kalven komen de koeien in een strohok. Het natte pasgeboren kalf komt zo niet in het zand en blijft bovendien warmer.
» Voeren van drie verschillende krachtvoersoorten
Het bedrijf is zo ingericht dat er nu drie soorten in plaats van één soort krachtvoer gevoerd wordt. Hierdoor kan er gerichter invulling worden gegeven aan de verschillende energie- en eiwitbehoeftes van nieuw- en oudmelkte dieren.
Hoger pieken
Na zes weken melken in de nieuwe stal zijn de gemaakte keuzes niet voor niets geweest. De nieuw melkte koeien eten daadwerkelijk meer ruwvoer en pieken tot wel vier kg melk/dag hoger dan voorheen tot wel 45 kg melk. Een aantal pieken zelfs boven de 50 kg. En daar mag Geert best trots op zijn!