Prijsontwikkelingen van biologisch voer

Relatief kleine markt

De biologische sector heeft wereldwijd gezien een bescheiden marktaandeel. Dat maakt dat ook de markt van vraag en aanbod klein is, waardoor kleine afwijkingen in vraag en aanbod relatief grote effecten kunnen geven op de grondstofprijzen. Afgelopen jaren, waarbij veel economieën de wind in de zeilen hadden, groeide de vraag naar biologische producten. Dit gaf een opwaartse druk op de grondstoffenmarkt. Inmidddels begint dit vraag/aanbod beeld te kantelen, door een afnemende consumptie van biologische voeding. Dit wordt onderandere veroorzaakt door informatie en afnemende koopkracht bij de consument. 

Prijsverhouding bio en gangbaar

Een deel van de grondstoffen die in biologische voeders gebruikt worden kunnen, praktisch gezien, ook in gangbare voeders worden gebruikt. Normaal gesproken gebeurt dat niet, omdat biologische grondstoffen duurder zijn dan gangbare grondstoffen. Echter, door de enorme prijsstijgingen, werd dit prijsverschil kleiner. De prijsstijging in biologische grondstoffen was vertraagd ten opzichte van de gangbare grondstoffen. Deze vertraging komt door de ‘harde voorraad’ aan bio grondstoffen, die nodig is om zekerheid te kunnen bieden in het produceren van biologische voeders. Dit alles zorgde ervoor dat het voor akkerbouwers interessant werd om biologische of transitie grondstoffen in het gangbare segment af te zetten, ook omdat hier minder administratieve lasten aan zitten. Als gevolg gingen de biologische grondstoffen harder stijgen in prijs.

Onzekere marktsituatie Europa

Relatief veel biologische grondstoffen komen uit Oost Europa. Het feit dat we in het biologische segment sterk afhankelijk zijn van bepaalde grondstoffen met bepaalde herkomst, werd pijnlijk duidelijk toen Rusland Oekraïne binnenviel. Sommige essentiële grondstoffen kwamen nauwelijks nog beschikbaar. Het minder zeker zijn van beschikbaarheid van grondstoffen en van transport heeft voor het biologische segment een nog grotere impact dan in het gangbare segment.

Aanvullende eisen

Ook een aantal aanvullende eisen voor biologische voeders zorgt voor extra prijseffecten. Zo was het bijvoorbeeld in biologisch legmeel tot januari nog mogelijk om een deel gangbare eiwitten te gebruiken. De gangbare hoogwaardige eiwitten waren erg welkom om wisselingen in aanbod van biologische eiwitrijke grondstoffen op te kunnen vangen, aangezien geen zuivere aminozuren gebruikt mogen worden in bio voer. Doordat dit wegviel, en ook het aandeel in omschakeling grondstoffen omlaag moest, werd de flexibiliteit in de samenstelling van biologische legvoeders flink minder. Hierdoor werden we nog sterker afhankelijk van bepaalde biologische grondstoffen. Sinds medio april is een derogatie van kracht voor biologische leg- en varkensvoeders. Dit bracht verlichting op de markt voor biologische eiwitrijke grondstoffen en zorgde voor zakkende prijzen, maar dit werd snel daarna alweer teniet gedaan door de hernieuwde vraag naar gangbare hoogwaardige eiwitten. Inmiddels is de derogatie weer ingetrokken, vanwege betere beschikbaarheid van de essentiele eiwitrijke grondstoffen. In biologische rundvee voeders is nooit sprake geweest van het toestaan van gangbare eiwitrijke grondstoffen. Wel kan er indirect prijseffect zijn geweest van de derogatie op deze voeders, doordat er minder prijsdruk is, op overige grondstoffen die mogelijk wel in rundveevoeders worden verwerkt. 

Hoog prijsniveau

Sommige biologische eiwitrijke grondstoffen blijven vooralsnog hoog geprijsd vanwege onzeker aanbod door de oorlog in Oekraïne. Daarnaast dragen sterk gestegen energie- en transportkosten, en een verzwakte Euro, ook bij prijsvorming van met name de eiwitten. De nieuwe oogst van granen zorgt wel voor prijsdalingen, hoewel door de tegenvallende maisoogsten een deel van deze prijsdaling weer teniet wordt gedaan. Ook hier zien we echter weer de vertraagde reactie van de biologische markt ten opzichte van de gangbare markt.