Risico op te lage kation-anionbalans in melkveerantsoenen
Melkkoeien zijn in tegenstelling tot droge koeien gebaat bij een hogere kation-anionbalans (KAB). Dit jaar hebben melkveerantsoenen echter een grotere kans op een te lage KAB. Dat heeft gevolgen voor de melkproductie en de gezondheid van de koeien.
KAB en kalium-natriumverhouding
De kation-anionbalans wordt bepaald door de verhouding van de mineralen kalium, natrium, zwavel en chloor. Het gaat daarbij om de balans tussen de positief geladen ionen (kationen) en de negatief geladen ionen (anionen) van deze mineralen. Ook de verhouding tussen kalium en natrium is belangrijk. Kalium en natrium spelen een cruciale rol in de opname van vetzuren die ontstaan door fermentatie in de pens. Internationale studies tonen aan dat de ideale KAB voor melkvee tussen de 350 en 400 mEq per kg ds ligt met daarbij een streeftraject van de kalium-natriumverhouding van 7 tot 12.
KAB bekend van droogstandsrantsoen
We kennen de KAB vooral van de droogstandsrantsoenen. Droge koeien zijn gebaat bij een lage KAB in het rantsoen, omdat dit zorgt voor een actieve calciumstofwisseling. Bij melkveerantsoenen ligt dat anders. Melkkoeien zijn juist gebaat bij een hogere KAB voor een betere (pens)gezondheid en hogere melkproductie.
Minder mineralen in voorjaarskuilen
Kuilgras is de belangrijkste bron van mineralen van het ruwvoer. De variatie in voorjaarskuilen is groot dit jaar en gemiddeld zien we lagere gehalten aan mineralen. Omdat het gras weinig mineralen bevat, komen we nu melkveerantsoenen tegen met een KAB onder de 200 mEq. In het buitenland, met maisrijkere rantsoenen, is men gewend om lage KAB-waarden te corrigeren met mineralen, maar hier in Nederland met onze grasrijke rantsoenen zijn lage KAB-waarden nieuw. Daar moet je nu extra alert op zijn.
Gezondere pens
Een optimale KAB zorgt voor een hogere opname van vetzuren uit de pens en verbetert daarmee de pens- en bloed-PH. Je ziet dit direct aan een stijgend vetgehalte in de tank. Het gevolg van een gezonder pensmilieu is dat het rantsoen beter verteerd wordt. Naast het absolute KAB-niveau, draagt de juiste verhouding tussen kalium en natrium vervolgens bij aan een betere opname van vluchtige vetzuren in de pens. Internationale onderzoeken laten een toename van 2 kg meetmelk per koe per dag zien na het optimaliseren van de KAB.
Mineralenaanvulling
Optimaliseren van de KAB en de kalium-natriumverhouding kan het beste via het toedienen van de juiste mineralen. De variatie in mineralen in graskuilen is dit jaar extra groot. Kijk daarom goed wat er in het ruwvoer zit en pas daar je mineralenaanvulling op aan. Je wilt niet 2 liter meetmelk laten liggen door een suboptimale penswerking als gevolg van een te lage KAB in het rantsoen.
Meer lezen over het optimaliseren van KAB? Lees Veeteelt magazine https://veeteelt.nl/voeding/nieuws/kans-op-te-lage-kation-anionbalans-bij-melkveerantsoenen, die onze productmanager Dirk Schimmel interviewde.
Meer weten over jouw melkveerantsoen? Neem contact op met onze Rundveespecialisten.