Topfit Rondeplan voorziet in duidelijk lichtplan

Een optimaal lichtklimaat voor de dieren

Voor het realiseren van een optimaal lichtklimaat moet onder andere rekening gehouden worden met:

• Legnesten; met een lagere lichtintensiteit worden dieren naar de nesten getrokken om buitennesten te voorkomen
• Ruimte in en onder het systeem; met de juiste lichtinstellingen kunnen grondeieren voor het grootste deel worden voorkomen
• Scharrelruimte; verlichting kan scharrelgedrag stimuleren en het troepen van dieren en het leggen van grondeieren voorkomen
• Top van het systeem; aan het einde van de lichtperiode dienen de dieren op stok te gaan

Het lichtplan

Om het bovenstaande te realiseren, adviseert De Heus om een lichtplan op te stellen. Leveranciers van verlichtingssystemen hebben software waarmee dit, vaak kosteloos,
mogelijk is. In een lichtplan komen de volgende onderdelen terug:

Optimale verdeling en verlichtingssterkte

Dit zorgt dat kippen goed verdeeld zijn over de totale staloppervlakte. Grondeieren worden voorkomen, omdat er geen schaduwplekken zijn. In en onder het systeem worden tegenwoordig dimbare led-buizen toegepast, die over de hele lengte een goede lichtverdeling geven. Dit wordt gebruikt in plaats van losse armaturen die zorgen voor schaduwplekken met als mogelijk gevolg grondeieren. Voor het berekenen van het aantal en type armaturen wordt vaak een verlichtingssterkte van 20-30 lux aangehouden.

Goede dimbaarheid

Het dimmen van de verlichting is noodzakelijk om de hoeveelheid licht af te stemmen op de productieperiode. Dieren zijn actiever bij een hogere verlichtingssterkte. Ze verbruiken dan meer energie en daardoor is de voederconversie slechter. Ook problemen met verenpikkerij en kannibalisme kunnen beperkt worden door het licht te dimmen. De kippen worden dan rustiger en vertonen minder agressief gedrag. Om de kippen rustig de nacht in te laten gaan, is het verstandig om vlak voor de nacht gedurende een periode het licht te dimmen. In deze periode kunnen de hennen rustig, zonder verwondingen, op stok gaan.

Verlichting met de juiste kleurtemperatuur

Voor legpluimvee wordt warm-witte verlichting geadviseerd met een kleurtemperatuur van maximaal 3000 graden Kelvin. Hierin zit een behoorlijk aandeel rood dat de productie bevordert. Buiten de kleur is de kleurweergave-index CRI of RA-waarde van belang. Deze waarde is een getal tussen 0 en 100 dat aangeeft hoe natuurgetrouw kleuren in het betreffende licht zijn. Voor legpluimvee is een minimumwaarde van 80 noodzakelijk.

Flikkering

Kippen zijn gevoelig voor flikkeringen die, in combinatie met andere factoren, het gedrag beïnvloeden. Het gebruik van een flikkervrije ledverlichting wordt daarom geadviseerd. Een standaard tl-verlichting zal de kip als flikkering zien. Zelfs bij ledverlichting in combinatie met een PWM-dimmer kan een flikkering optreden.

Rendement en levensduur

In de markt zijn verschillende verlichtingssystemen verkrijgbaar. In de tabel staat een indicatie voor de investering en de jaarlijkse energiekosten van de hoofdverlichting. De investerings- en energiekosten zijn berekend op basis van een volièrestal met 30.000 dieren. De investering betreft de armaturen met dimmer, maar er zijn geen bekabelings- en installatiekosten in  opgenomen. Voor energie is € 0,20 per kWh aangehouden. Rekening houdend met de investering en de energiekosten is de ledverlichting op de lange termijn de beste keuze.

Tips

• Laat voor elke situatie een lichtplan maken
• Klimaatcomputers hebben vaak de mogelijkheid om het licht te dimmen bij natuurlijke daglichtvoorziening. Dit bespaart energie
• Gebruik led-armaturen waarmee wit en rood kan worden gemengd. Hierdoor kan beperkt rood worden ingemengd bij startende pikkerij
• Controleer of uw nieuwe verlichtingssysteem in aanmerking komt voor Energie-investeringsaftrek
• Vermijd direct zonlicht bij een natuurlijke daglichtvoorziening en zorg voor een gelijkmatige lichtverdeling in de stal

Wij kunnen met onze specialistische kennis over verlichting en speciale meetapparatuur in de vorm van een spectrumanalysemeter, het lichtklimaat in beeld brengen. Aan de hand van de gemeten waarden kunnen we een advies geven over verbeterpunten.

Wil je meer praktische tips?

Neem dan contact op met een van onze legpluimvee specialisten.