Een melkgevende koe neemt ongeveer 21 kilo drogestof per dag op, waarvan 15 à 16 kilo drogestof uit ruwvoer en 5 à 6 kilo drogestof uit krachtvoer. De kosten van het rantsoen van ruwvoer (€ 0,15 per kilo drogestof) en krachtvoer (€ 0,27 per kilo) zijn dan respectievelijk € 2,35 voor ruwvoer en € 1,65 voor krachtvoer per koe per dag. Daarom is het belangrijk te weten wat de kosten per kilogram drogestof van ruwvoer zijn op het bedrijf en door welke factoren deze worden bepaald.
Bedrijfsspecifieke kostprijsberekening
De kosten van aangekocht voer zijn transparant en staan helder op het netvlies. Aangekochte voedermiddelen zoals krachtvoeders, bijproducten en ruwvoeders worden afgerekend per kilogram of kilogram drogestof tegen de aankoopprijs. Bij eigen geteeld ruwvoer ligt hier een bedrijfsspecifieke kostprijsberekening aan ten grondslag. Deze kostprijsberekening is afhankelijk van de kosten voor grond, bemesting, voederwinning en overige kosten. De hectare toeslagen worden hierop nog in mindering gebracht. Gemiddeld komen de kosten voor kuilgras op € 0,18 per kilo drogestof. Ongeveer 30% van deze kostprijs wordt bepaald door de kosten van grond, terwijl bemesting, voederwinning en overige kosten, respectievelijk 20, 40 en 10 procent bepalen. De kosten voor snijmaïs zijn € 0,14 per kilo drogestof. Hiervan komt 45 procent van de kostprijs voor rekening van grond en de kosten voor bemesting, voederwinning en overige kosten zijn respectievelijk 5, 25 en 25 procent. De kosten voor grond geeft de grootste variatie in de kostprijs. Deze factoren zijn in beperkte mate te wijzigen of te beïnvloeden door u als ondernemer.
Invloed van gewasopbrengst
De gewasopbrengst per hectare is een belangrijke factor waar u als ondernemer wél invloed op heeft. De gemiddelde drogestofopbrengst van gras en maïs in Nederland is respectievelijk 8,8 en 14,8 ton drogestof per hectare (CBS,2014). In figuur 1 wordt duidelijk hoe de kostprijs van kuilgras en snijmaïs wijzigt bij 20 procent meer of minder kilogrammen drogestofopbrengst per hectare. Het kostprijsverschil van kuilgras is dan een factor 1,5 en bij een lage hectareopbrengst (-20%) € 0,23 per kilo drogestof. Bij een hoge hectareopbrengst is dit € 0,15 per kilo drogestof. Voor snijmaïs is het verschil (gewasopbrengst -20% versus +20%) € 0,18 minus € 0,12 = € 0,06 per kilo drogestof.
Een lage of hoge gewasopbrengst vertaalt zich in een rantsoen (70% graskuil en 30% snijmaïs) tot ruwvoerkosten van € 3,35 of € 2,20 per koe per dag. Per jaar een verschil van € 30.000,- op een bedrijf met 70 melkkoeien.
Hogere opbrengst
De volgende praktische tips leiden tot een hogere gewasopbrengst per hectare:
1. uitgebreid grondonderzoek geeft inzicht in status van de grond
2. voer een reparatiebemesting met kalk uit als pH van de grond lager is dan 5
3. een drijfmestmonster is noodzakelijk voor een juist bemestingsadvies
4. houd rekening met verschil in gehalten van drijfmest van jongvee en melkkoeien
5. GrasPlus (met onder andere zwavel) bemesten voor een hogere gewasopbrengst en een betere ruw eiwit kwaliteit
6. maak een bemestingsplan op perceelsniveau en maak onderscheid tussen maaien en weiden
7. gebruik Bonsilage Plus en Bonsilage Maïs bij inkuilen; bereik een hogere voederwaarde door snellere conservering en vermijdt energieverlies door broei bij uitkuilen.
Kwantitatief meer en kwalitatief beter ruwvoer bespaart veel kosten, is gunstig voor de KringloopWijzer en verhoogt de rantsoenefficiëntie. Deze aspecten worden steeds belangrijker en bepalen voor een groot deel het uiteindelijke bedrijfsresultaat. De specialisten en handelaren van De Heus helpen u hiermee graag vooruit!
