Familie Boer melkt koeien buiten in de polder

Peter van Zanten

19 sep. 2023

In het Zuid-Hollandse Stolwijk en Haastrecht, in het gebied van de Krimpenerwaard, runt familiebedrijf Boer een melkveehouderij, kaasmakerij en vleesvee-opfokbedrijf met 110 hectare land en boerderijwinkel. Dit doen ze met in maatschap met Jan (58), Yfke (57) en dochters Marinda (32) en Diana (29). Doordat ze in een natuurgebied zitten, hebben ze hun bedrijf net even wat anders ingericht dan anderen.

Familie Boer: melkveehouders (en meer)

Jan (58), Yfke (57) en dochters Marinda (32) en Diana (29) runnen een melkveehouderij, kaasmakerij en vleesvee-opfokbedrijf in het gebied van de Krimpenerwaard in Zuid-Holland. 
Ze zijn gevestigd in een natuurgebied en hebben daar hun bedrijf helemaal op ingericht. De boerderij van de familie stamt al uit het jaar 1700. De opa van Jan is daar in 1930 komen wonen en sindsdien is het bedrijf van familie Boer daar gevestigd. Sinds het begin zijn er verschillende verbouwingen geweest, maar in de huidige grupstal en dwarse stal kunnen 55 dieren gehuisvest worden. Omdat dochters Marinda en Diana hebben aangegeven dat ze verder willen met de melkveehouderij, is een vergunning aangevraagd om een serre-stal te bouwen voor 60 melkkoeien.

 

Naast het melkvee hebben ze 20 stuks jongvee en 20 stuks vleesvee. Bovendien hebben ze nog een kaasmakerij en een boerderijwinkel. 

 

Jan en Yfke houden ervan om in de zomer lekker door de polder te wandelen om vogels en bloemen te bekijken en in de winter door de Krimpenerwaard te fietsen. Diana en Marinda hebben inmiddels hun eigen gezin en combineren het werk op de boerderij met de zorg voor hun kinderen. Diana heeft een dochter van drie (Mila) en een zoon van 5 maanden (Timo) en Marinda heeft een dochtertje van twee (Elin). 

Het familiebedrijf Boer

Op het bedrijf van de familie Boer houden ze 55 melkkoeien, 20 stuks jongvee en 20 stuks vleesvee. Dit is verdeeld over twee locaties. Op de locatie in Stolwijk wonen Jan en Yfke en houden ze de melkkoeien in de zomer 24 uur per dag buiten en melken ze in de doorloopwagen. Jan: “Ik vind het heerlijk om buiten in de polder te melken. De fluitende vogels, de weidevogels, je kunt alles bekijken en overal van genieten.” Op de locatie in Haastrecht woont Marinda met haar gezin. Daar staat het jongvee en sinds dit jaar ook het vleesvee. Het vleesvee wordt afgemest tot ongeveer twee jaar. Om de vier weken wordt er één, of meerdere ossen geslacht voor huisverkoop.

Stap voor stap naar natuurboer

Beide bedrijven vallen in het NNN (NatuurNetwerk Nederland) en veenweidegebied. In de loop van tijd heeft alle grond een natuurbestemming gekregen. Dat betekent beperkt mesten, geen kunstmest en geen bestrijdingsmiddelen. Hierdoor hebben ze goed moeten kijken op welke manier ze het beste het bedrijf voort konden zetten. Uiteindelijk zijn ze verder gegaan als natuurboer.

Op mijn geboortegrond gaan mijn dochters nu verder

Jan is op het bedrijf geboren en getogen en wilde daar dan ook graag blijven om het bedrijf voort te zetten. Dat is gelukt en nu willen de dochters dat ook. “Ze zijn hier al jaren bezig om het gebied te veranderen. Wij hebben ervoor gekozen om onze veestapel te veranderen qua ras. Daar zijn we in 2010 al mee gestart. Eerst hadden we voornamelijk Holstein-koeien, maar nu hebben we ook Witruggen en Blaarkoppen.” Deze rassen doen het goed op natuurgras, dat wat schraler en harder is dan gewoon gras. En ze presteren goed. Gemiddeld hebben we per koe, per jaar zo’n 8.278 liter melk met een eiwit van 3.52% en vet van 4.23%.

Geen kunstmest en bestrijdingsmiddelen

Op het bedrijf gebruiken ze geen kunstmest en geen bestrijdingsmiddelen. Het gras groeit van gier en ruige mest. In het voorjaar en de zomer rijden ze vooral gier uit met de tank. Medio juli beginnen ze met de ruige mest. Jan: ”Op die manier heeft de mest nog langer zijn werking en heb je in het voorjaar al snel mooi gras staan voor de koeien.” Het onkruid bestrijden ze met de hand of met de weiland-bloter. De ridderzuring steken ze met de hand uit. “Het is een behoorlijke klus, maar zeer effectief, want je trekt de wortels er mee uit en voorkomt dat het zich verspreid. De rest doen we met de weilandbloter. We doen het al ruim zes jaar op deze manier en je bespaart er een hoop kosten mee,” aldus Jan.

“We gebruiken geen kunstmest en geen bestrijdingsmiddelen.”

Weidevogels en mozaïek maaien

Doordat ze met beide locaties in het NNN-gebied zitten, moeten ze zich aan bepaalde regels houden. Zo mogen ze een aantal percelen vroeg maaien en beweiden, maar een aantal percelen mag pas later in verband met het broed- en bloeiseizoen. Vanuit natuurorganisaties krijgen ze er subsidie voor om het ook kostentechnisch haalbaar te maken. Doordat we mozaïek-maaien hebben de jonge weidevogels meer kans om te overleven doordat ze naar het lange gras kunnen vluchten wanneer gevaar dreigt. Door het mozaïek-maaien en de graskanten te laten staan, krijgen bloemen ook meer kans om te bloeien en zich te verspreiden. Jan: “Wij vinden het een mooie uitdaging om in het natuurgras zoveel mogelijk kruiden en grassen te creëren voor onze melkkoeien en de insecten en daarnaast ook goede productie onder de koeien te houden.”

Mooie samenwerking met De Heus

Doordat de koeien in de winter op stal staan, een oude Hollandse stal gebouwd in 1993, voeren ze alleen in de winter kuilgras. In de zomer moeten de koeien het dus doen met het gras van het land. Daardoor hebben ze in de winter andere krachtvoer nodig dan in de zomer. Voeradviseur Peter van Zanten zoekt dan voor ons de beste oplossing zodat de koeien voldoende voedingstoffen en mineralen binnen krijgen. Om de ongeveer 6 weken na de MPR komt hij langs om de cijfers te bespreken en of er wat aangepast moet worden in het rantsoen. Het doel is ook om zoveel mogelijk ruwvoer in de koe te krijgen met zo min mogelijk bijproducten.

Boerderijwinkel en rustpunt met theeschenkerij

In 2018 hebben ze, op initiatief van dochter Marinda, de stap genomen om een boerderijwinkel te beginnen. Ze verkopen er onder andere eigen kaas en zelfgemaakte jam, maar ook allerlei andere producten uit de streek zoals ijs, wildvlees, honing, karnemelk, kefir en geitenkaas. Omdat ze ook een Rustpunt hebben met een theeschenkerij komen toeristen er graag een kijkje nemen.

Marinda: ”Wij hebben geen personeel in dienst en doen dus alles zelf. Van het melken en het maken van de kaas tot aan de verkoop van de producten.” In de toekomst willen ze het vlees verkopen van hun eigen vleesvee, maar dat zal nog even op zich moeten laten wachten. Het zal pas eind 2024 worden voordat ze de ossen kunnen slachten voor het vlees.

Misschien biologisch in de toekomst

Marinda en Diana willen in de toekomst graag een vrijloopstal bouwen. “Een vrijloopstal is minder intensief en het werk voor iedereen makkelijker. Het biedt bovendien goede mogelijkheden om biolo[1]gisch te worden,” aldus Diana. Doordat ze slechts beperkt gier mogen uitrijden, gaan ze voor een stal waar ook stro in gebruikt kan worden. En met die ruige mest hebben ze dan weer meer voedingstoffen voor de bodem en de weidevogels.

“Gemiddeld per koe per jaar hebben wij zo’n 8.278 liter melk met een eiwit van 3,52% en vet van 4,23%”

Vriendelijk voor de weidevogels; melken met de doorloopwagen

Er wordt bij familie Boer nog op de ouderwetse manier gemolken; met de doorloopwagen. Ze gaan dus met de trekker en een kar naar de koeien toe. Hierdoor kunnen ze alles in de polder goed zien, dus ook of er weidevogels zijn. “Zien we op een perceel een paar scholeksters staan, dan slaan we dat perceel over en gaan we opzoek naar een ander stuk. Zo laten wij de vogels met rust en krijgen ze de tijd om de kuikens groot te brengen.”

Peter van Zanten

Specialist rundvee


Gerelateerde onderwerpen: