Dit moet je weten over het mestbeleid

28 december 2022
-
3 minuten

Na een lange discussie en veel getouwtrek in Brussel, is voor Nederland het derogatiedoek gevallen. Ondanks de zachte landing door het geleidelijk afbouwen van de gebruiksruimte voor dierlijk mest, krijgt de derogatie wel een gemene staart. Er zijn namelijk behoorlijk wat eisen gesteld voor tijdens de afbouw en na de derogatieperiode. Er zal per bedrijf bekeken moeten worden hoe lang derogatie nog interessant is. We hebben een aantal belangrijke zaken op een rijtje gezet.

Afbouw derogatienormen

De derogatienormen zullen worden verlaagd vanaf 2023. Voor bedrijven in N-2000 gebieden en in grondwaterbeschermingsgebieden zal het volgend jaar niet meer mogelijk zijn om derogatie aan te vragen. In 2024 zal dit ook gaan gelden voor bedrijven rondom N-2000 gebieden. Hoe groot de zone rondom deze gebieden zal worden, is nog niet bekend. Wel zal er een transitietegemoetkomingsregeling worden opgesteld die bedrijven die hierdoor geraakt worden zal ondersteunen.

Korting in verontreinigde gebieden

Naast deze gebieden in en rondom N-2000 gebieden en grondwaterbeschermingsgebieden, zullen er diverse “verontreinigde gebieden” worden aangewezen. Dit zijn gebieden waar de grondwaterkwaliteit onvoldoende is, met name in stroomgebieden van regionale waterlichamen. Hier zal mogelijk een korting van 20% op de gebruiksnorm worden doorgevoerd. Dit zal naar verwachting vooral invloed hebben op de stikstofruimte uit kunstmest.

Lager sectorplafond

Naast de verlaging van de dierlijke mestplaatsingsruimte, zal het sectorplafond ook dalen. Dit plafond was gebaseerd op de mestproductie van 2002 en zal worden afgebouwd. In de onderstaande tabel is het verloop van de stikstof- en fosfaatproductie te zien van de gehele agrarische sector. Deze zal in totaal de komende jaren minder mest moeten gaan produceren. De verlaging van het sectorplafond zal ook worden vastgelegd in de meststoffenwet.meer dan 4% bufferstrook heeft, kan de bufferstrook worden verkleind tot één meter. Wanneer dit dan nog meer dan 4% wordt de bufferstrook een halve meter.

Normen voor bufferstroken

Voor droge sloten geldt een bufferstrook van één meter. Voor waterlichamen die in de Kaderrichtlijnwater (KRW) vallen, geldt een bufferstrook van vijf meter. Als deze vijf meter meer dan 4% is, wordt de bufferstrook drie meter. Wanneer dit nog meer dan 4% van het perceel is, kan het één meter worden. Mits de sloot smaller is dan tien meter. Bij ecologisch kwetsbare waterlopen zal de bufferstrook altijd vijf meter zijn. Wanneer je wilt weten welke sloten langs jouw percelen van toepassing zijn, raden wij aan kaarten van het betreffende waterschap te raadplegen.

 

Vanaf 2023 moet elk bedrijf een bemestingsplan hebben

Bernard Jansen

Adviseur Ruwvoer- en Mineralenmanagement

Verdere wijzigingen

Naast de bovengenoemde veranderingen voor de komende jaren, zal het voor de niet derogatiebedrijven ontmoedigd worden om grasland te scheuren. De eerste jaren zal dit mogelijk met financiële middelen gebeuren, daarna kunnen er eisen komen over een areaal grasland op graasdierbedrijven. Daarnaast zal op alle derogatiebedrijven en in ‘vervuilde gebieden’ een vanggewas na maïs verplicht worden, evenals restricties op het scheuren van grasland. Het scheuren van grasland zal op alle grondsoorten worden gevolgd door een stikstofbehoeftig gewas. Op zand- en lössgronden was dit al het geval. Voor de overige gronden gaat dit nu ook gelden.

Vanaf 2023 zal voor alle bedrijven een bemestingsplan gemaakt moeten worden, ook bedrijven die niet aan derogatie meedoen. Vanaf 2025 zal dit bemestingsplan digitaal moeten worden opgesteld en bijgewerkt.

Flinke uitdaging voor komende jaren

De derogatienormen zullen de komende jaren worden afgebouwd. Het is voor ieder bedrijf een afweging hoe lang deelname aan derogatie interessant is. de afbouw van de derogatie gaat op alle bedrijven een rol spelen en de verlaging van het sectorplafond is een vervelende staart van de derogatiebeschikking. Ook de bufferstroken geven een flinke beperking op de bemestingsruimte. Kortom: er staat de sector nog een flinke uitdaging te wachten de komende jaren.

Let op! De regelgeving kan sinds het schrijven van dit artikel veranderd zijn. 

Meer weten over het mestbeleid?

Neem contact op met Bernard via:

Bernard Jansen

Adviseur Ruwvoer- en Mineralenmanagement