Wat kun je doen tegen tenenpikkerij?

Wat is tenenpikkerij?

Bij tenenpikkerij hebben de hennen verwondingen aan de bovenkant van de poot. Deze hebben ze vaak zelf veroorzaakt door de huid van de tenen aan te pikken. De wonden variëren van lichte huidbeschadigingen tot diepe verwondingen. De diepe wonden kunnen leiden tot ontstekingen, infecties (zoals E.coli) en verlies van de tenen. In ernstige gevallen kan het resulteren in uitval door verbloeding en/of sepsis. Tenenpikkerij wordt vooral gezien in witte koppels. Bij gemiddeld 10-20% van de koppels zijn er incidenteel klachten rondom tenenpikkerij. Bij minder dan 5% van de koppels zijn er regelmatig klachten. De klachten lijken seizoensgebonden met een groter aantal klachten in de lente- en zomermaanden. Wanneer een koppel hennen begint met tenenpik-gedrag, is het moeilijk om tenenpikken af te leren.

Hoe ontstaat tenenpikken?

De ernst van tenenpikken, in combinatie met de economische schade, maakt dat tenenpikken tot ongewenst gedrag wordt bestempeld. Ongewenst gedrag heeft meestal een oorzaak. Het kan gaan om één hevige, intensieve of ongewenste verandering in een verder normale en evenwichtige leefomgeving. Bij tenenpikken lijkt het echter om een combinatie van oorzaken te gaan. Met andere woorden: het evenwicht wordt door meerdere (stress)factoren verstoord. De grote vraag is natuurlijk welke factoren het tenenpikken opwekken. Een niet-oorzakelijke factor is het verbod op snavelkappen. Onbehandelde snavels resulteren niet in tenenpikkerij, maar op het moment dát tenenpikkerij optreedt, zijn de gevolgen ervan groter bij onbehandelde hennen. De verandering binnen de sector om geen snavels meer te kappen, is waarschijnlijk ook de reden dat het probleem de laatste jaren frequenter opgemerkt wordt.

Onderzoek naar tenenpikken

De Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) deed in 2018 samen met dierenartsenpraktijken en andere partijen uit de sector onderzoek naar de oorzaken van tenen pikkerij. Op basis van dat onderzoek werd geen duidelijke oorzaak gevonden. Toch zijn er in datzelfde onderzoek een heleboel zaken en verbanden uitgesloten. Zo kon er geen verband worden gevonden met ras, opfokker, voerleverancier, huisvestingstypen of lichtbron. Ook leek er geen infectieuze oorzaak te zijn voor de problematiek. Tenslotte was ook het effect van voerinterventies zeer beperkt. Toch blijft het lastig om echt harde conclusies te trekken uit dit onderzoek, omdat er telkens is gekeken naar het effect van één opzichzelfstaande factor. Het is en blijft moeilijk om de combinatie van verschillende factoren mee te wegen, omdat de hoeveelheid data simpelweg te beperkt is. Het is voor tenenpikken, als multifactorieel probleem, echter wel belangrijk om te doen.

Hoe draagt De Heus bij aan kennis over dit onderwerp?

De Heus is betrokken bij een privaat-publieke samenwerking (PPS) over ‘Vroege voeding en (later) pikgedrag bij leghennen’. Dit meerjarig project wordt gedaan in samenwerking met de Wageningen Universiteit en er wordt bekeken op welke leeftijd (opfok)leghennen gevoelig zijn voor stress. Daarbij worden de effecten gemeten op voeropname, verzadiging en nutriëntbehoefte. Tenslotte worden ook foerageeren andere gedragingen, zoals verenpikken en tenenpikken vastgelegd. Het achterliggende idee hierbij is dat opfokleghennen in meer en mindere mate allerlei vormen van stress doormaken. We willen begrijpen wat het effect van deze stressfactoren op verschillende leeftijden is op het huidige gedrag in de stal, maar ook op het gedrag op latere leeftijd tijdens productie.

Meer weten over tenenpikkerij?

Wil je meer weten over tenenpikkerij en welke maatregelen je kan nemen? Neem dat contact op met een legpluimvee specialist.